នៅក្នុងទំព័រសង្គមហ្វេសប៊ុកផ្ទាល់ខ្លួន មេទ័ពភូមា Min Aung Hlaing បានលើកពីការឃោសនាបំប៉ោង ព័ត៌មានស្តីពីជនជាតិរ៉ូហ៊ីងយ៉ា នៅតាមប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ។ ចាប់តាំងពីកើតមានវិបត្តិរ៉ូហ៊ីងយ៉ា នៅពាក់កណ្តាលខែសីហា នេះជាលើកទី១ ដែលមេបញ្ជាការទ័ពជាន់ខ្ពស់របស់ភូមា ចេញមុខនិយាយពីការរត់ភៀសខ្លួនរបស់ជនជាតិរ៉ូហ៊ីងយ៉ា។នៅក្នុងជំនួបជាមួយ ឯកអគ្គរដ្ឋទូតអាមេរិកប្រចាំក្រុងរ៉ង់ហ្គូន ប្រមុខកងទ័ពភូមា លោក Min Aung Hlaing បានបញ្ជាក់អះអាងជាថ្មីថា ជនជាតិរ៉ូហ៊ីងយ៉ា មិនមែនជាប្រជាជនដែលមានដើមកំណើតនៅភូមានោះទេ។ សម្រាប់អគ្គមេបញ្ជាការទ័ពភូមា ជនជាតិរ៉ូហ៊ីងយ៉ា ដែលពីដើម គេហៅថា បង់ហ្គាលី គឺជាក្រុមប្រជាជន មកពី តំបន់បង់ហ្គាល់ របស់ប្រទេសបង់ក្លាដែស។
ឯកសារប្រវត្តិសាស្រ្តបានបង្ហាញថា ក្រុមអាណានិគមនិយមអង់គ្លេសបាននាំក្រុមបង់ហ្គាលី នេះ ចូលទឹកដីភូមា នៅកាលអង់គ្លេស ធ្វើជាម្ចាស់ អាណានិគមលើភូមា។ នេះបើតាមខ្លឹមសារអត្ថបទ នៅទំព័រសង្គមហ្វេសប៊ុករបស់ប្រមុខកងទ័ពភូមា ដែលចុះផ្សាយនៅក្រោយជំនួបជាមួយឯកអគ្គរដ្ឋទូតអាមេរិក នៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍នេះ។មួយវិញទៀត តាមប្រមុខកងទ័ពភូមា ចំនួនជនភៀសខ្លួនរ៉ូហ៊ីងយ៉ា ដែលផ្តល់ដោយអង្គការសហប្រជាជាតិ ត្រូវបានពន្លើស បំប៉ោង គ្មានការពិត។ តាមអង្គការសហប្រជាជាតិ ប្រជាជនរ៉ូហ៊ីងយ៉ាកន្លះលាននាក់ បានរត់គេចពីអំពើហិង្សានៅរដ្ឋរ៉ាឃីន ដើម្បីទៅជ្រកកោននៅទឹកដីបង់ក្លាដែស។នៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់ខ្លួន មេទ័ពភូមា នៅតែចង់បញ្ជាក់ថា ជនជាតិបង់ហ្គាលី បានរត់ចេញពីរ៉ាឃីន ក៏ដើម្បី យករួចខ្លួន គេចចេញពីអំពើហិង្សា ដែលចាប់បង្កឡើងដោយក្រុមឧទ្ទាមរ៉ូហ៊ីងយ៉ាតែប៉ុណ្ណោះ។
សម្រាប់ប្រមុខយោធាភូមា ប្រជាជនរ៉ូហ៊ីងយ៉ា បានចូលរួមនៅក្នុងចលនាទ័ពព្រៃ ដើម្បីវាយប្រហារទៅលើទីតាំងប៉ូលិសភូមា។ គឺដោយសារតែខ្លាចបារម្ភពីអសន្តិសុខផ្ទាល់ខ្លួន ដែលប្រជាជនបង់ហ្គាលីរត់ចេញពីទឹកដីភូមា។នេះមិនមែនជាលើកទី១ទេ ដែលអាជ្ញាធរភូមា ទម្លាក់កំហុសទៅលើជនជាតិរ៉ូហ៊ីងយ៉ា ថា ជាអ្នកបង្កហេតុ ដុតសម្បែងខ្លួនឯង និងរត់ចំណាកស្រុក ទៅបង់ក្លាដែស ដើម្បីទាក់ទាញចំណាប់អារម្មណ៍ពីសហគមន៍អន្តរជាតិ។
ប៉ុន្តែ អង្គការសហប្រជាជាតិរកឃើញផ្ទុយពីនេះ រហូតដល់ចោទប្រកាន់យោធាភូមា ថា កំពុងធ្វើនយោបាយបោសសម្អាតជាតិសាសន៍នៅរដ្ឋរ៉ាឃីននោះទេ។ នៅថ្ងៃពុធម្សិលមិញ ការិយាល័យសិទ្ធិមនុស្សរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ នៅតែបញ្ជាក់អះអាងជាថ្មីថា នៅប្រតិបត្តិការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងក្រុមឧទ្ទាមរ៉ូហ៊ីងយ៉ា កងទ័ពភូមាមានចេតនាដោយប្រាកដ ដុតផ្ទះសម្បែង បំផ្លាញដីភូមិរបស់ប្រជាជនរ៉ូហ៊ីងយ៉ា នៅរដ្ឋរ៉ាឃីន ក្នុងបំណងទប់ស្កាត់កុំឲ្យជនរងគ្រោះរ៉ូហ៊ីងយ៉ាអាចត្រលប់ទៅរស់នៅវិញបាន ក្នុងប្រទេសភូមា។វិបត្តិរ៉ូហ៊ីងយ៉ានៅភូមា នឹងក្លាយជាប្រធានបទសំខាន់ នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំបិទទ្វារ នៅក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខ អង្គការសហប្រជាជាតិ នៅថ្ងៃសុក្រស្អែក នៅក្រោមការផ្តួចផ្តើមគំនិតរបស់បារាំង និងអង់គ្លេស។
ដោយមានការចូលរួមពីអតីតអគ្គលេខាធិការអង្គការសហប្រជាជាតិ លោកកូហ្វី អាណាន់ ប្រធានគណៈកម្មការសិក្សាលើជនជាតិរ៉ូហ៊ីងយ៉ានៅភូមា កិច្ចប្រជុំរបស់ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខ សំដៅស្វែងរកដំណោះស្រាយ និងការគាំទ្រថ្នាក់អន្តរជាតិ ដើម្បី អនុវត្តឲ្យបាន អនុសាសន៍លើកឡើងដោយលោកកូហ្វីអាណាន់ ដើម្បី បិទបញ្ចប់វិបត្តិរ៉ូហ៊ីងយ៉ា នៅប្រទេសភូមា៕អត្ថបទដកស្រង់ ទេព វណ្ណះ
